”Één frietje met, een frika(n)del speciaal, bamiblok en een patatje oorlog alsjeblieft.” Dat is de manier waarop ik friet bestel bij de friettent. En deze post is voor iedereen die zich afvraagt of het nu friet of patat, en frikadel of frikandel is.
Hier in het dorp is het gebruikelijk om bij de frietchinees een frietje te bestellen, en wanneer je patat besteld, zul je, na raar aangekeken te zijn, vast ook wel krijgen wat je bedoelde. Toch is het best een opmerkelijk verschil. Zuidelijk Nederland bestelt friet, en Noordelijk Nederland patat.
Friet of patat?
Patat en friet komen allebei van het Franse pommes frites waarbij pommes staat voor aardappels, en frites voor gefrituurd. Pommes frites zijn dus letterlijk gefrituurde aardappels. Het woord patat komt van pommes, wat dus eigenlijk wil zeggen dat je aardappels eet. Het woord friet komt van frites wat dus wil zeggen dat je ‘iets gefrituurd’ eet. Helaas is het mogelijk om, naast aardappels, nog veel meer te frituren, en lijkt het logischer om patat te zeggen, in plaats van friet.
Van de andere kant kunnen we in de snackbar als we mayonaise willen wél frietsaus bestellen, maar geen patatsaus. Ook is het niet logisch om patat te zeggen, want met patat kan men ook aardappelen bedoelen. Bij friet hoef je er niet over te twijfelen wat men nu daadwerkelijk bedoelt.
Aardappels kun je dus ook patat of aardappelen, maar ook piepers noemen. Dat hoorde ik jaren geleden bij een vriendin thuis voor het eerst. of ik ook nog een pieper wilde? Ik was even bang dat ik een vogel op mijn bord kreeg…
Frikadel of frikandel?
Nog niet zo lang geleden werd ik op mijn vingers getikt, omdat ik op het lijstje voor de friettent opschreef dat ik graag 2 frikandellen wilde. Ik zou frikadel op moeten schrijven, maar klopt dat wel?
Frikandellen en frikadellen bestaan allebei: een frikandel is de vertrouwde langwerpige gefrituurde snack die wij in Nederland allemaal kennen. Een frikadel bestaat óók, maar dat is een gehaktbal die veel in België gegeten wordt. Dit is overigens ook weer afgeleid van het Franse woord fricadelle (gehaktbal). Kijk er dus niet van op dat je in België, Frankrijk en Duitsland een gehaktbal krijgt bij het bestellen van een frika(n)del.
Bronnen:
Mijmerize 
Leuk artikel! Ik zeg zelf altijd friet en frikandel.
Ik moest echt lachen om die ‘pieper’, had ik ook nog nooit van gehoord en ik zou ook aan een vogel denken hahaha
LikeGeliked door 1 persoon
Tjsa, een pieper is ook echt een vogel hè!
LikeLike
Grappig, ik had er nog nooit zo over nagedacht.
Wij thuis zeggen altijd friet en frikandel. ‘Pieper’ is dialect volgens mij, mijn oma zegt dat altijd :).
LikeGeliked door 1 persoon
Die kaart met waar je friet en patat zegt is klinklare onzin. ik woon in Utrecht en daar zegt iedereen friet. en in België zijn er ook een paar regio’s waar ze frutten zeggen. fix it
LikeLike